De oudste sporen van beschaving in Italië gaan terug tot de Villanovacultuur, nabij Bologna. We schrijven het jaar 1100 vóór Christus en spreken over de ijzertijd. De mensen wonen dan in eenvoudige hutten en leven van landbouw en jacht. In de daarop volgende eeuwen vinden diverse stammen een vast woongebied op het Italische schiereiland. De Romeinen waren er dus niet vanaf het vroegste begin!
Raadselachtig blijven de Etrusken, een na 800 vóór Christus steeds belangrijker wordende macht tussen de rivieren Arno en Tiber. Zij zijn de eerste grote architecten in Italië en maken als eersten gebruik van de boogconstructie. Ter ere van hun doden houden zij gladiatorenspelen en leggen volledige steden van grafheuvels aan (necropolen). Hun priesters zijn meesters in de interpretatie van voortekenen (Etrusca disciplina). Nog steeds doen onderzoekers verwoede pogingen om hun schrift te ontcijferen. De expansiedrift van de Etrusken wordt een halt toegeroepen door de Grieken die Zuid-Italië en Sicilië koloniseren. In de zeeslag bij Cumae in 474 vóór Christus wordt de Etruskische vloot een gevoelige nederlaag toegebracht.
Ondertussen doet zich aan de oostelijke oever van de Tiber, ongeveer 30 km. van de kust, een belangrijk ontwikkeling voor. In 754 vóór Christus wordt Rome gesticht! Een prachtige plek om te wonen: vruchtbaar land, mild klimaat, kruispunt van handelswegen, strategisch uitzicht vanuit de heuvels. De eerste bewoners moeten ruim daarvoor al op de Palatijn woonruimte hebben gezocht (op de heuvel zijn nog resten van oude paalhutten aangetroffen).
“Vanaf het begin lag het bestuur van de stad Rome in handen van koningen” (Tacitus, Ann. 1.1: urbem Romam a principio reges habuere). Het vroege Rome wordt bestuurd door achtereenvolgens de koningen Romulus, Numa Pompilius, Tullus Hostilius, Ancus Martius, Tarquinius Priscus, Servius Tullius en Tarquinius Superbus. We nemen aan dat in deze tijd het Latijnse alfabet is ontstaan in navolging van dat van de Grieken in Zuid-Italië.
Toch willen de Romeinen later niet graag aan de koningstijd herinnerd worden. (Het Latijnse woord rex kun je vaak beter vertalen met ‘potentaat’ of ‘dictator’). Met trots spreken zij liever over de periode daarna: de Romeinse republiek, in 510 vóór Christus in het leven geroepen door Lucius Iunius Brutus.
De stad bestrijkt de zeven bekende heuvels; het Forum Romanum, oorspronkelijk een moeras, wordt het centrum. Consuls en praetoren zijn de belangrijkste machthebbers in Rome. Zij werken hard aan de eenheid onder de Romeinse bevolking. Oude adellijke families (patricii) staan tegenover de niet-adellijken (plebeii).
Maar ook tegen de buitenwacht moet de stad zich weren. In 386 vóór Christus wordt Rome zelfs ingenomen door Keltische stammen o.l.v. Brennus. Gelukkig weet Marcus Manlius, gewekt door alerte ganzen, het Capitool te verdedigen. Het belang van ‘infrastructuur’ wordt al snel ingezien door censor Appius Claudius Caecus (de ‘blinde’), die de allereerste Romeinse straatweg, de Via Appia, laat aanleggen van Rome naar Capua. Nadat koning Pyrrhus van Epirus nog vergeefse pogingen heeft gedaan Rome’s invloed in te perken (denk aan zijn ‘Pyrrhusoverwinningen’), komt heel Italië in 272 vóór Christus definitief in handen van de Romeinen. Zij zijn voortaan een macht van betekenis.
Deze site gaat over de eeuwige stad en beoogt informatie te geven over alles wat er te zien valt, met nadruk op haar klassieke geschiedenis.