Laurum de fascibus deposui in Capitolio votis, quae quoque bello nuncupaveram, solutis.
“De laurier om de roedenbundels heb ik op het Capitool bijgezet en zo de beloftes ingelost die ik in iedere oorlog heb afgelegd.”
(Augustus, Res Gestae 4)
Musei Capitolini is de benaming voor een tweetal musea boven op het Capitool. Als je vanuit het westen de brede trap hebt beklommen kom je op een trapeziumvormig plein dat door drie gebouwen wordt omringd. Recht tegenover de trap staat het Palazzo Senatorio (‘senatorenpaleis’, de officiële zetel van het gemeentebestuur van Rome), rechts heb je het Palazzo dei Conservatori (‘conservatorenpaleis’), links het Palazzo Nuovo (‘nieuwe paleis’, gemakshalve genoemd Museo Capitolino). Midden op het plein staat het ruiterstandheeld van Marcus Aurelius, een replica (het echte beeld staat nu in het Conservatorenpaleis).
De naam van de Piazza del Campidoglio, zoals het plein heet, zou een verbastering zijn van het Italiaans ‘uienveld’, omdat in de middeleeuwen men er geen andere bestemming voor had dan het verbouwen van knolgewassen. Paus Paulus III heeft in de 17de eeuw Michelangelo opgedragen om van de zandvlakte iets moois te creëren. Zo zijn het elliptische netmotief en de Cordonata, de trap naar het Capitool, ontstaan. De betegeling van het plein heeft pas in 1940 definitief de vorm van Michelangelo’s ontwerp gekregen.
De eerste collectie binnen de Musei Capitolini stamt uit het jaar 1471, toen paus Sixtus IV enkele bronzen standbeelden uit het Lateraans paleis aan het volk van Rome schonk. De verzameling werd uitgebreid met andere giften van volgende pausen, met vondsten uit plaatselijke opgravingen en met aankopen, zoals die van de Albani-collectie. In het midden van de 18de eeuw is door paus Benedictus XIV de Pinacoteca (schilderijenkabinet) gesticht. Toen na de eenwording van Italië aan het eind van de negentiende eeuw grote bouwprojecten in de stad werden begonnen, zorgde dit voor een stroom van nieuwe vondsten die regelrecht uit de bouwputten kwamen en de gemeentelijke collectie verrijkte.
Bekijk de meest opvallende objecten in de vertrekken van het Palazzo Nuovo, het Tabularium en het Palazzo dei Conservatori.