Bezoek de vele museale instellingen die Rome rijk is!
Eerste zondag van de maand zijn de meeste hieronder vermelde instellingen vrij toegankelijk voor het publiek. Het is er dan natuurlijk wel stervensdruk…

Maar… de gemeentelijke musea zijn alleen vrij toegankelijk voor de eigen bevolking. Hoe valt dit te rijmen met de huidige Europese regelgeving?
Voor nadere informatie zie tevens de site turismoroma.it.
Gallerie
Galleria Borghese ♣ | topcollectie van kardinaal Scipione Borghese met Romeinse vloermozaïeken, sculpturen van Gian Lorenzo Bernini, schilderijen van o.a. Caravaggio
Galleria Nazionale d’Arte Moderna e Contemporanea ♣ | kortweg Galleria Nazionale; herbergt een grote kunstcollectie met voorwerpen uit de 18de eeuw en later, met veel aandacht voor realisme en de periode van het risorgimento; er zijn ook vaak tijdelijke tentoonstellingen van moderne kunstenaars
Galleria Spada ♣ | collectie van kardinaal Bernardino Spada, maar het bekendst om la prospettiva, het ‘doorkijkje’, van Francesco Borromini uit 1653, een zuilengang met trompe l’oeuil
Musei
Centrale Montemartini ♣ | dependance van het Museo Nazionale Romano sinds 1997, dat een groot deel van de nationale collectie herbergt vooral afkomstig uit de diverse horti; bijzonder is de combinatie van oude kunst met industriële architectuur
Museo Baracco ♣ | antieke sculpturen, vooral portretten, en Egyptische kunst uit de collectie van Giovanni Baracco, door hem in 1902 aan de Italiaanse staat geschonken; het gebouw waar de collectie is ondergebracht is het oudste renaissancistische pand (begin 16de eeuw) in het overwegend barokke Rome
Musei Capitolini ♣ | twee zustermusea boven op het Capitool met kunstvoorwerpen uit de hele Romeinse geschiedenis; het Palazzo Nuovo bezit een grote collectie aan portretten van keizers en filosofen en vondsten uit de Villa Hadriana, ook de beroemde stervende Galaat is hier te zien; het Palazzo dei Conservatori benadrukt de lange geschiedenis van de stad met o.a. de portretbustes van Iunius Brutus en keizer Commodus, de Capitolijnse wolvin, de Spinario, het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius, de Hercules van brons, de Venus Esquilina
Museo Nazionale delle Terme di Diocleziano ♣ | oorspr. onderkomen van het Nationaal Museum van Rome, dat zijn collectie nu heeft opgesplitst over diverse locaties; de Terme di Diocleziano was het badhuis van keizer Diocletianus
Musei Vaticani ♣ | eerste museum in de renaissance, opgericht onder paus Sixtus IV, met grootste kunstcollectie ooit van antieke tot modern-christelijke kunst; diverse routings leiden naar de Sixtijnse kapel; laatste zondag van de maand gratis toegang
Palazzi
Palazzo dei Conservatori | zie Musei Capitolini
Palazzo delle Esposizioni ♣ | groot complex aan de Via Nazionale gewijd aan moderne kunst, zowel in permanente als tijdelijke exposities; hier is altijd wat te doen
Palazzo Farnese ♣ | tegenwoordig zetel van de Franse ambassade, gebouwd in opdracht van kardinaal Alessandro Farnese naar ontwerp van Antonio da Sangallo; fresco’s van Annibale Caracci en Daniele da Volterra; tot 1787 stond in de Sala d’Ercole de beroemde Hercules Farnese, een 3,5 m. hoog beeld uit de thermen van Caracalla, een kopie naar een origineel bronzen beeld van Lysippos; bezichtigingen alleen onder strikte begeleiding en vooraf aangevraagd (zie hier)
Palazzo Massimo ♣ | onderdeel van het Museo Nazionale Romano, herbergt met name kunstvoorwerpen uit Augustijnse tijd; de collectie bevat o.a. de ‘Pugile’ (rustende bokser), de Discobolo Lancelotti, de Hermafrodiet, de Venus van Doidalsas, mono- en polychrome mozaïeken en fresco’s uit het nymphaeum van keizerin Livia
Palazzo Nuovo | zie Musei Capitolini
Palazzo Altemps ♣ | tegenwoordig een van de locaties van het Museo Nazionale Romano met belangwekkende kunstvoorwerpen uit de collectie Boncompagni Ludovisi, w.o. de ‘Ludovisitroon’; het gebouw is in 1568 in bezit gekomen van de Duitse kardinaal Marco Sittico Altemps en staatseigendom geworden in 1982, waarna het als museum in 1997 zijn deuren opende
Ville
Villa Albani ♣ | beschikt over een belangrijke kunstcollectie (ook uit de oudheid) en een prachtige tuin, maar jammer genoeg niet toegankelijk voor het publiek; er moet speciaal toestemming worden aangevraagd aan de ‘amministrazione dei Principi Torlonia’ (La Repubblica d.d. 9 mei 2011 bericht van een verregaande staat van verval)
Villa Borghese ♣ | onderkomen van kardinaal Scipione Borghese, in het algemeen de benaming voor het eromheen liggende park
Villa Doria Pamphilj ♣ | villa met 184 hectare groot park in het westen van de stad, opgetrokken in 18de-eeuwse stijl; aangekocht in de eerste helft van de 17de eeuw heeft paus Innocentius X Pamphilj de villa laten herinrichten door architecten Algardi en Grimaldi; het complex heeft veel schade opgelopen, toen op 2 en 3 juni 1849 Franse troepen in gevecht raakten met die van Garibaldi; vanaf 1957 heeft de Italiaanse staat delen van de villa opgekocht en sinds 1972 is het complex toegankelijk voor het publiek
Villa d’Este ♣ | 16de eeuwse villa in Tivoli van kardinaal Ippolito II d’Este in maniëristische stijl versierd, beroemd om de waterpartijen in de tuin beneden; na WO I in bezit van de Italiaanse staat
Villa Farnesina ♣ | aan de voet van de Gianicolo, uitkijkend over de Tiber, gebouwd in opdracht van Agostino Chigi, onder architectuur van Baldassare Peruzzi en van fresco’s voorzien door o.a. Rafael en Giulio Romano
Villa Hadriana ♣ | buitenhuis vlak bij Tivoli van keizer Hadrianus die er replica’s liet bouwen van bouwwerken en locaties die hij op zijn vele reizen als keizer heeft ondernomen naar Griekenland en Egypte; laat je vooraf goed informeren, want anders mondt een bezoek uit in een desillusie, veroorzaakt door de confrontatie met een hoop stenen en kapotte standbeelden
Villa Medici ♣ | zetel van de Académie de France à Rome (door Napoleon gesticht in 1803), oorspr. landhuis van Ferdinando I de’ Medici boven op de heuvel Pincio (aan het eind van de Spaanse Trappen)
Villa Torlonia ♣ | optrekje met park van Giovanni Torlonia, in neo-klassieke stijl door Giuseppe Valadier in 1802-1806 aangepast; in 1925 woonde Mussolini hier met zijn gezin voor een symbolische huurprijs; na onteigening door de staat zijn villa en park weer voor het publiek toegankelijk sinds 1978